Cà Mau chuyển mình nông nghiệp CNC: Nhà màng dưa lưới dẫn lối xanh

Với hệ sinh thái đặc trưng ngập mặn, vùng đất ven biển giàu tiềm năng thủy sản và khí hậu nhiệt đới đặc trưng, Cà Mau đang tiến vào kỷ nguyên nông nghiệp công nghệ cao (CNC). Tỉnh đã thúc đẩy mạnh mẽ các mô hình như nuôi tôm biofloc, lúa ứng dụng công nghệ, cây ăn trái hướng xuất khẩu, rau nhà màng… Trong đó, nhà màng trồng dưa lưới trở thành mô hình chiến lược phù hợp với chuyển dịch sản xuất từ ven biển sang đô thị nông nghiệp xanh, bền vững và hiệu quả.

Chính sách mở đường cho nông nghiệp công nghệ cao tại Cà Mau

Trong lộ trình chuyển đổi nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và thị trường, Cà Mau đã ban hành nhiều chính sách để thúc đẩy công nghệ cao:

Xu hướng nông nghiệp công nghệ cao tại Cà Mau

• Định hướng chiến lược đến 2030: theo Quyết định số 123/QĐ‑UBND (2022), tỉnh xác lập mục tiêu phát triển cây trồng, thủy sản, rau – hoa, nấm, chăn nuôi theo hướng CNC gắn với liên kết chuỗi.

• Hỗ trợ tín dụng, đất đai, thuế, phí: ưu đãi lãi suất vay đến 70%, giảm thuê/mua đất nông nghiệp, miễn phí xây dựng cơ sở CNC nhỏ lẻ.

• Hỗ trợ đầu tư hạ tầng: nhà màng, hệ thống tưới tự động, kho lạnh, trung tâm giống chất lượng cao.

• Chuyển giao và đào tạo: tổ chức tập huấn kỹ thuật canh tác, cấp chứng chỉ VietGAP/GlobalGAP; hợp tác với viện/trường nông nghiệp đào tạo kỹ thuật 4.0.

• Liên kết chuỗi giá trị: ký kết hợp tác giữa người dân – HTX – doanh nghiệp; hỗ trợ kết nối thị trường TP.HCM, ĐBSCL, xuất khẩu.

Nhìn chung, chính sách CNC được tỉnh xây dựng bài bản, tạo nền tảng vững chắc cho các mô hình hiện đại hóa nông nghiệp, đặc biệt là nông nghiệp đô thị.

Các mô hình nông nghiệp CNC nổi bật tại Cà Mau

Trong lộ trình tái cấu trúc ngành nông nghiệp, Cà Mau không chỉ đặt mục tiêu nâng cao năng suất và chất lượng nông sản, mà còn hướng đến sự phát triển bền vững thông qua việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Tỉnh đã từng bước hình thành các mô hình tiên phong trên cả ba trụ cột chính: thủy sản, trồng trọt và chăn nuôi – với nhiều kết quả khả quan và tiềm năng nhân rộng trên diện rộng.

Nuôi tôm công nghệ cao – Mũi nhọn chiến lược của Cà Mau

Cà Mau là địa phương có thế mạnh hàng đầu về thủy sản, đặc biệt là tôm nuôi nước lợ. Trong những năm gần đây, tỉnh đã đẩy mạnh chuyển đổi sang mô hình nuôi tôm công nghệ cao, giúp tăng năng suất, giảm rủi ro và bảo vệ môi trường.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp và hộ nuôi đã ứng dụng hệ thống nuôi tôm siêu thâm canh trong nhà màng và bể nổi có mái che, kết hợp với hệ thống lọc tuần hoàn (RAS), biofloc, và công nghệ vi sinh. Một số trại lớn tại huyện Đầm Dơi, Cái Nước và Ngọc Hiển đang vận hành hệ thống cảm biến theo dõi nhiệt độ, độ mặn, pH, oxy hòa tan trong ao nuôi để điều chỉnh kịp thời các thông số môi trường.

Mô hình nông nghiệp công nghệ cao tỉnh Cà Mau

Lợi ích nổi bật:

• Tỷ lệ sống tăng từ 30–40% lên 80–90% so với phương pháp nuôi truyền thống.

• Thời gian nuôi rút ngắn còn 80–90 ngày/lứa, tăng số vụ nuôi trong năm.

• Giảm thiểu dịch bệnh nhờ kiểm soát tốt môi trường ao nuôi.

• Hạn chế sử dụng kháng sinh, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.

Ngoài ra, mô hình nuôi tôm – lúa CNC cũng đang được triển khai tại vùng U Minh và Thới Bình, kết hợp hài hòa giữa trồng trọt và thủy sản trong cùng một diện tích, tạo ra chu trình sinh thái khép kín.

Trồng lúa ứng dụng công nghệ – Thích ứng với biến đổi khí hậu

Mặc dù không phải là tỉnh trọng điểm về lúa như các tỉnh trung tâm ĐBSCL, Cà Mau vẫn duy trì diện tích lúa khoảng 40.000 ha mỗi năm, chủ yếu tập trung ở vùng ngọt hóa như Trần Văn Thời, U Minh, Thới Bình. Trong đó, một phần đã được chuyển sang mô hình canh tác công nghệ cao.

Trồng lúc ứng dụng công nghệ

Các HTX và nông hộ áp dụng đồng bộ các công nghệ như:

• Máy cấy, máy sạ hàng, máy gặt đập liên hợp.

• Phun thuốc bằng drone (UAV), tiết kiệm nhân công và hạn chế tiếp xúc hóa chất.

• Giám sát sinh trưởng bằng thiết bị cảm biến đất – độ ẩm – thời tiết.

• Ứng dụng phần mềm quản lý mùa vụ và truy xuất nguồn gốc.

Mô hình này đã giúp tiết kiệm 20–25% chi phí sản xuất, giảm tổn thất sau thu hoạch và từng bước nâng cao chất lượng gạo để đáp ứng thị trường nội địa và xuất khẩu.

Cây ăn trái theo chuẩn VietGAP – Hướng tới xuất khẩu bền vững

Bên cạnh lúa, Cà Mau đang đẩy mạnh phát triển vùng cây ăn trái tại huyện Trần Văn Thời, Thới Bình và TP. Cà Mau, tập trung vào các loại cây có giá trị cao như xoài, mãng cầu, bưởi da xanh và chanh không hạt.

Mô hình trồng trái cây chuẩn VietGap

Các mô hình canh tác hiện đại sử dụng:

• Hệ thống tưới nhỏ giọt tự động theo cảm biến độ ẩm.

• Bao trái, cắt tỉa bằng công cụ chuyên dụng.

• Ứng dụng phần mềm theo dõi sản lượng, sinh trưởng cây trồng.

• Sử dụng phân hữu cơ vi sinh và chế phẩm sinh học thay thuốc hóa học.

Nhiều vườn trái cây đã được cấp chứng nhận VietGAP, đang trong lộ trình đạt chuẩn GlobalGAP và hướng đến cấp mã vùng trồng phục vụ xuất khẩu sang Trung Quốc, Hàn Quốc và ASEAN.

Rau màu và hoa công nghệ cao – Sản xuất theo hướng đô thị

Khu vực ven đô TP. Cà Mau và các huyện như Cái Nước, Đầm Dơi đang triển khai các mô hình sản xuất rau ăn lá và hoa màu trong nhà màng, nhà lưới quy mô từ 500 – 2.000 m². Cây trồng chủ lực bao gồm xà lách, cải xanh, rau muống, cà chua bi, dưa chuột và một số loại hoa phục vụ thị trường tết.

Trồng rau màu trong nhà màng

Hệ thống trồng rau sử dụng:

• Màng phủ PE chống tia UV, lưới chắn côn trùng toàn diện.

• Tưới nhỏ giọt tự động kết hợp cảm biến nhiệt độ – độ ẩm.

• Một số mô hình ứng dụng trồng rau thủy canh hồi lưu, kết hợp chiếu sáng LED tăng trưởng.

Kết quả đạt được:

• Năng suất tăng 1,5–2 lần so với canh tác truyền thống.

• Giảm 30–40% chi phí phân bón, thuốc BVTV.

• Sản phẩm đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, có thể truy xuất nguồn gốc.

Rau và hoa được tiêu thụ tại TP. Cà Mau, các khu du lịch, nhà hàng cao cấp và một phần phân phối vào TP.HCM thông qua các chuỗi nông sản sạch.

Sản xuất nấm và mô hình kết hợp tuần hoàn

Sản xuất nấm tại Cà Mau đang dần chuyển từ quy mô hộ sang cơ sở ứng dụng công nghệ. Hiện có hơn 80 cơ sở trồng nấm bào ngư, nấm rơm, nấm linh chi và đông trùng hạ thảo.

Các công nghệ ứng dụng bao gồm:

• Phòng nuôi cấy lạnh kiểm soát nhiệt – độ ẩm – ánh sáng.

• Hệ thống tưới phun sương tự động.

• Bao bì đóng gói hút chân không, sấy lạnh để kéo dài thời gian bảo quản.

Một số cơ sở đang kết hợp sản xuất nấm với mô hình aquaponics (trồng rau – nuôi cá) tạo chuỗi khép kín tận dụng nước thải tuần hoàn. Ngoài ra, nhiều trại nấm đang tận dụng phế phẩm nông nghiệp như mùn cưa, rơm rạ để làm giá thể, hướng đến sản xuất xanh, không chất thải.

Sự đa dạng và hiệu quả của các mô hình nông nghiệp công nghệ cao tại Cà Mau đã chứng minh tiềm năng chuyển đổi nông nghiệp địa phương từ “tự cung tự cấp” sang sản xuất chuyên nghiệp, liên kết chuỗi và hướng đến xuất khẩu. Đây là nền tảng quan trọng để mô hình nhà màng dưa lưới – một mô hình mới nhưng linh hoạt và giàu tiềm năng – có thể nhanh chóng triển khai, nhân rộng và đem lại hiệu quả rõ rệt tại tỉnh địa đầu Tổ quốc.

Nhà màng dưa lưới – Lựa chọn chiến lược, phù hợp địa phương

Trước khi phân tích chi tiết lợi ích, cần nhấn mạnh: Cà Mau sở hữu quỹ đất ven đô, hệ thống giao thông nội vùng và gần TP.Cà Mau – lập thành vùng triển khai lý tưởng cho mô hình nhà màng trồng dưa lưới.

Lý do phù hợp điều kiện địa phương

• Đất đai: vùng đất phù sa, dễ cải tạo theo hướng giá thể; đặc biệt phù hợp với mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng.

• Khí hậu: vùng khí hậu nhiệt đới với ánh sáng dồi dào, điều kiện thuận lợi để cây tích tụ đường, tạo vị ngọt.

• Thị trường: TP.Cà Mau có nhu cầu lớn cho nông sản sạch; kết nối TP.HCM, Đồng bằng sông Cửu Long, miền Đông Nam bộ qua các tuyến QL63, QL1, Cảng Cà Mau.

• Cơ sở hạ tầng: hệ thống kênh rạch, thủy lợi, kho lạnh, logistic thủy bộ đáp ứng nhu cầu làm nông nghiệp hiện đại.

Mô hình nhà màng dưa lưới

Hiệu quả kỹ thuật và kinh tế

• Quy mô linh hoạt: 500 – 2.000 m² với chi phí đầu tư từ 300–800 triệu đồng (khung, màng, thiết bị tưới, vật tư).

• Năng suất cao: 3 – 4 vụ/năm, 4 – 5 tấn/vụ; doanh thu 130–150 triệu đồng/năm.

• Quy trình kiểm soát tốt: sử dụng màng phủ PE UV, lưới chắn côn trùng, áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, truy xuất nguồn gốc QR code.

Kết nối đầu ra và xây dựng thương hiệu

• Hợp tác tiêu thụ với siêu thị, chợ đầu mối, doanh nghiệp và du lịch nông thôn.

• Xây dựng thương hiệu địa phương với truy xuất nguồn gốc, tăng giá trị sản phẩm và niềm tin người tiêu dùng.

Cơ hội mở rộng & đầu tư cho nhiều đối tượng

Mô hình nhà màng dưa lưới tại Cà Mau không chỉ là cơ hội tài chính – mà còn là hướng đi mới trong chuyển dịch cơ cấu ngành, phù hợp với nhiều đối tượng:

• Hộ dân có đất ven đô: dễ tiếp cận, đầu tư nhỏ, nhanh thu hồi vốn.

• Người trẻ khởi nghiệp: năng lực kỹ thuật, đam mê nông nghiệp hiện đại.

• HTX – doanh nghiệp nhỏ: phát triển vườn tập trung, liên kết tiêu thụ.

• Dự án du lịch nông nghiệp: mô hình kết hợp nhà màng + tour trải nghiệm + giáo dục.

• Hạ tầng và hỗ trợ địa phương:

  • Tiền hỗ trợ đầu tư thiết bị, giống, vay vốn.

  • Dễ kết nối logistic bằng đường thủy – bộ qua cảng Cà Mau, QL63, cao tốc Bạc Liêu – Cà Mau đang xây dựng.

  • Liên kết đào tạo kỹ thuật và hỗ trợ kỹ thuật từ sở ngành.

Cà Mau đang tiến nhanh trong lộ trình phát triển nông nghiệp công nghệ cao với chuỗi mô hình từ nuôi tôm biofloc, cây ăn trái, rau hoa nhà màng, nấm công nghệ, đến thủy sản xanh. Trong đó, nhà màng trồng dưa lưới là hướng đi chiến lược, phù hợp về kỹ thuật, thị trường, vốn đầu tư và khả năng nhân rộng. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp đầu tư nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững tại Cà Mau – đặc biệt là mô hình nhà màng dưa lưới – hãy để Kieufarm đồng hành từ khảo sát, thiết kế, thi công đến chuyển giao kỹ thuật. Chúng tôi cam kết giúp bạn tạo dấu ấn nông nghiệp CNC hiệu quả và lâu dài.